BewonersBedrijven groeien en worden professioneler. LSA vond het de hoogste tijd om het reilen en zeilen van deze ondernemende bewonersinitiatieven in kaart te brengen. Daardoor kunnen we nu (met trots!) de resultaten van een groot onderzoek naar BewonersBedrijven delen. 

De resultaten hebben we samengebracht in een publicatie met onderzoeksresultaten over o.a. financiële cijfers, inkomstenstromen, werkgelegenheid en impact op de wijkeconomie en buurtbewoners. Je leest ook veel verhalen uit eerste hand, want er gebeurt een hoop bij de BewonersBedrijven: ze creëren participatieplekken, zetten in op ouderenzorg en organiseren alternatieve financiering door bewoners aandeelhouder te maken van een BewonersBedrijf.
Download de publicatie of bekijk ‘m online.

Alleen in Emmerhout kon het niet doorgaan vanwege een slecht bestuur, en niet de mensen die begaan waren met de emmerhouters. Misschien een nieuwe start met mensen die kennis hebben van deze materi.

Steeds meer BewonersBedrijven maken winst
De BewonersBedrijven die meededen aan het onderzoek (19) draaien gezamenlijk een omzet van 3.5 miljoen euro. Opvallend is dat nog geen tiende van die inkomsten uit fondsen en subsidies komt. Naast het leveren van diensten aan wooncorporaties of gemeentes – bijvoorbeeld door aanspraak te maken op WMO-budgetten – is de verhuur van vastgoed een belangrijke inkomstenbron. Het mes snijdt dan aan twee kanten want vastgoed geeft een bewonersinitiatief ook een gezicht in de wijk. Hoewel veel BewonersBedrijven graag rendabele horeca combineren met een ontmoetingsfunctie, leveren buurtcafés of wijkrestaurants vaak nog weinig op. Het aandeel BewonersBedrijven dat winst maakt, groeide in 2017 ten opzichte van het jaar daarvoor. Een deel van de winst wordt gebruikt voor het supporten van buurtinitiatieven.

Er zijn ook veel vrijwilligers betrokken bij BewonersBedrijven. In 2017 keerden ze in totaal 135.000 euro aan vrijwilligersvergoedingen uit. Daarmee werd de koopkracht van de vrijwilligers vergroot en kreeg de wijkeconomie een impuls. BewonersBedrijven zorgen bovendien voor werk: dagbesteding, participatieplekken en reguliere banen.

Bewoners voeren diensten uit in opdracht van gemeente
In Heechterp-Schieringen ging het BewonersBedrijf aan de slag met het groenonderhoud van de gemeente. Harry van der Molen (nu CDA-Kamerlid) werkte als wethouder samen met het BewonersBedrijf. “Voor elke euro die ik investeerde, kreeg ik twee euro sociale impact terug. En die ene euro moest ik tóch al uitgeven dus dan kan ik hem beter in een succesvol wijkbedrijf stoppen. Ik merkte dat de leefbaarheid verbeterde doordat mensen zonder baan nu toch mee konden draaien in het wijkbedrijf.” Van der Molen benadrukt dat zo’n samenwerking niet werkt “als je het insteekt als een bezuinigingsmaatregel. Het moet echt een inhoudelijke keuze van de gemeente zijn.”

Wat zijn BewonersBedrijven precies?
Het zijn wijkondernemingen met als doel het permanent verbeteren van de leefbaarheid in de directe omgeving. BewonersBedrijven willen hun buurt economisch, fysiek en sociaal helpen ontwikkelen. Lees verder.

Wijkaanpakken vanuit bewoners
Van zorg en welzijn tot het opknappen van parken, portieken en panden, en van werk tot onderwijs en gezonde voeding: BewonersBedrijven hebben invloed op leefbaarheid van de wijk. Het lijken wat dat betreft net wijkaanpakken, maar dan vanuit bewoners. Zo investeert het Arnhemse BewonersBedrijf Malburgen veel in het welzijn van kinderen uit de buurt.  “We zetten vooral in op kansen voor kinderen,” vertelt directeur Walter Klein Nienhuis. “Wil je in de toekomst van de wijk investeren, dan moet je met kinderen beginnen.” Zo zorgde het BewonersBedrijf voor de aanleg van een mooie speel- en ontmoetingstuin voor de wijk. Ook gaven ze scholen geld om bijvoorbeeld een sportdocent in te huren of nieuw lesmateriaal aan te schaffen. Eén school nam de leerlingen mee naar het circus, een hele belevenis voor kinderen die normaalgesproken niet met kunst en cultuur in aanraking komen. Walter: “Allemaal om te zorgen dat kinderen in zichzelf geloven, talenten kunnen ontwikkelen en dromen durven najagen.”

Download de publicatie of bekijk ‘m online.


En nu: wat brengt de toekomst?
We willen BewonersBedrijven ondersteunen en faciliteren. We denken nu aan:

  • Helpen opstarten van nieuwe BewonersBedrijven in onder andere zorg en welzijn, energie en duurzaamheid en maatschappelijk vastgoed
  • Vergroten van ondernemerscapaciteiten en kennis
  • Nieuwe en bestaande BewonersBedrijven helpen (financieel) duurzamer te worden zodat ze nog meer impact kunnen maken

BewonersBedrijven zijn ook gebaat bij een beter ecosysteem, dat er voor zorgt dat ze betere toegang krijgen tot financiering en vastgoed. Dat begint bij de (h)erkenning van BewonersBedrijven en dus willen we werken aan de zichtbaarheid. En het is belangrijk om impactmeting toegankelijk te maken en de samenwerking met gemeentes te versterken.

Gouden tips
Volgens ons zijn BewonersBedrijven gebaat bij een beter ecosysteem en capacity building. Maar er is ongetwijfeld meer nodig. Daarom vragen we graag jouw hulp! Wat hebben BewonersBedrijven nodig om te groeien? En wat kunnen BewonersBedrijven missen als kiespijn? Met wie – een mens of een organisatie of een bewonersinitiatief – moeten we beslist in contact komen?

Marieke Boeije is als projectleider betrokken bij de ontwikkeling van BewonersBedrijven en leest je gouden tips graag. Je kunt haar gewoon bereiken door te mailen naar marieke.boeije@lsabewoners.nl. Ook als je zelf (net) begonnen bent met een ondernemend bewonersinitiatief, komen we graag in contact.

02-10-2019
Met dank aan de LSA